Film Jerzego Kawalerowicza, laureata Platynowych Lwów za całokształt twórczości podczas Festiwalu Filmowego w Gdyni w 2007 roku. Wieloletniego dyrektora Studia Filmowego Kadr. Założyciela i pierwszego prezesa Stowarzyszenia Filmowców Polskich.
Pierwsza część dyptyku na podstawie powieści Igora Newerly’ego „Pamiętka z Celuzozy”. Zarówno książka, jak i jej ekranizacja spotkały się z bardzo pozytywnym odzewem ze strony widzów, krytyki i cenzury.
Dzieło w udany sposób łączące propagandową wymowę z ostrą krytyką społeczną II Rzeczpospolitej.
Pierwsza duża rola Józefa Nowaka, jednego z najbardziej lubianych polskich aktorów.
Dzieje Szczęsnego, młodzieńca pochodzącego z nizin społecznych, który poprzez kolejne bolesne doświadczenia zyskuje świadomość polityczną i staje się działaczem partii robotniczej.
W warszawskim parku bezdomny Szczęsny poznaje młodą kobietę, której opowiada swoją historię. Przed kilku laty w poszukiwaniu pracy wyjechał z rodzinnej wsi do Włocławka. Tam zetknął się nie tylko z wszechobecną niesprawiedliwością społeczną, ale i z ruchem robotniczym. Wychowany w tradycyjnej, chłopskiej rodzinie Szczęsny początkowo był niechętny komunistom i dbał głównie o własne interesy. Mimo to dostrzegał kapitalistyczny wyzysk i nierówność klasową. Stopniowo przekonał się, że najpotężniejszą bronią robotników jest solidarność i jedność. Po odbyciu służby wojskowej bohater znalazł się w ciężkiej sytuacji. Nie widząc innego wyjścia podjął upokarzającą, źle płatną pracę. Nadzieję na nowe życie daje mu dopiero spotkana w parku kobieta, która okazuje się działaczką komunistyczną.
„Celuloza” była pierwszym dużym sukcesem Jerzego Kawalerowicza, który za realizację tego filmu otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia.
