Zrealizowany na fali odwilży wstrząsający dramat obyczajowy, uderzający w komunistyczną propagandę sukcesu i demaskujący fałszywość realizmu socjalistycznego. Doceniony przez krytyków i widzów obraz wkrótce po premierze został decyzją komunistycznych władz zdjęty z ekranu.
Film nawiązujący tematyką i stylistyką do wzorców neorealizmu włoskiego. Dzieło, które można określić jako fabularny odpowiednik słynnej „czarnej serii” polskiego dokumentu.
Gorzka, pesymistyczna historia samotnej matki, która pomimo tytułu przodownicy pracy nie jest w stanie zapewnić swym dzieciom właściwej opieki i godnych warunków życia.
Lata 50-te, Nowa Huta. Porzucona przez robiącego karierę w partii męża Zofia Stańczakowa wychowuje czwórkę dzieci. By utrzymać rodzinę kobieta całkowicie poświęca się pracy i dokształcaniu. Ciężar domowych obowiązków spada na barki jej najstarszego syna, 14-letniego Adama. Zmuszony do codziennej harówki chłopiec jest u kresu wytrzymałości – dla rówieśników staje się pośmiewiskiem, nauczyciele i sąsiedzi traktują go jak lenia i łobuza, nie próbując poznać ani zrozumieć jego sytuacji. Po kolejnym ciężkim dniu i kłótni z matką Adam ucieka z domu. Podczas wędrówki po mieście przyłącza się do grupy chuliganów.
