Propagandowy film rozrachunkowy, zrealizowany jako swoista przeciwwaga dla dzieł polskiej szkoły filmowej.
Dzieło wyróżnione nagrodą FIPRESCI na festiwalu w Mar Del Plata.
Jeden z pierwszych obrazów w reżyserii Jerzego Passendorfera, specjalisty od kina wojennego, który największą popularność zdobył jednak jako twórca serialu telewizyjnego „Janosik”.
Adaptacja utworu Romana Bratnego p.t. „Szczęśliwi torturowani”, będącej symbolicznym epilogiem dla najsłynniejszego dzieła pisarza, legendarnej powieści „Kolumbowie rocznik 20”.
W Warszawie zjawia się Jerzy ps. „Siwy”, dawny żołnierz AK, mieszkający obecnie we Francji. Mężczyzna próbuje odnaleźć przyjaciół z okresu okupacji, byłego dowódcę, a przede wszystkim Inę -kobietę, którą kochał. Przeżywa szok widząc odbudowaną stolicę i codzienne życie jej mieszkańców. Kolejne spotkania przynoszą mu pasmo rozczarowań. Dawni znajomi odnaleźli się w komunistycznej rzeczywistości, założyli rodziny, pogodzili się z przeszłością. Postawa „Siwego”, który wciąż żyje wspomnieniami, wydaje im się bezsensowna. Bohater stopniowo uświadamia sobie, że w nowej Polsce nie ma dla niego miejsca.
Pierwotnie film miał nosić tytuł „Powrót Kolumba”, bezpośrednio nawiązując do powieści Bratnego i jej głównego bohatera Kolumba, który po zakończeniu II wojny światowej wybrał życie na emigracji. We wspomnieniach okupacyjnych jednego z bohaterów pojawia się jawne nawiązanie do zamachu na Kutscherę – akcji AK, która stała się tematem zrealizowanego dwa lata wcześniej filmu Jerzego Passendorfera „Zamach”.
