Film wybitnego, przedwcześnie zmarłego reżysera filmów fabularnych i dokumentalnych. Patron nagrody przyznawanej młodym filmowców przez Szkołę Filmową w Łodzi od 1960 roku.
Film oparty na opowiadaniu Jerzego Stefana Stawińskiego, pt. „Tajemnica Maszynisty Orzechowskiego”.
Historia doświadczonego maszynisty, usuniętego z pracy pod urojonym zarzutem sabotowania nowych metod pracy. Poznajemy jego historię z opowieści jego współpracowników, wygłoszonych po jego tragicznej śmierci. Współpracownicy przedstawiają jego sylwetkę w różnym świetle, by na końcu okazało się, iż poświęcił się on dla uratowania pociągu oraz jego pasażerów przed katastrofą.
Dramat psychologiczny. Twórcy rewidują schematyczny stosunek do racjonalizatorstwa i współzawodnictwa w pracy, charakterystyczny dla początku lat 50.