Miasto nieujarzmione


1950   >   wojenny/ dramat

Niezwykły film o dramatycznej historii.

Opowieść inspirowana wspomnieniami Władysława Szpilmana, które ponad pół wieku później stały się podstawą scenariusza „Pianisty” Romana Polańskiego.

Dzieło będące jedną z pierwszych ofiar doktryny realizmu socjalistycznego, przyjętej na sterowanym przez komunistów Zjeździe Filmowców w Wiśle.

Warszawa po upadku Powstania Warszawskiego. Niemcy wypędzają ludność cywilną, a następnie przystępują do systematycznego niszczenia miasta. Stolica zmienia się w morze gruzów, wśród których ukrywają się nieliczni ocalali – współcześni Robinsonowie. Jednym z nich jest Piotr Rafalski, który ratuje ranną Żydówkę Krystynę. W mieście przebywają także trzej żołnierze Armii Ludowej, współpracujący z radzieckim telegrafistą. Po jego bohaterskiej śmierci bojownicy łączą siły z Rafalskim i Krystyną. Niektórzy z nich giną, innym udaje się przedostać na prawy brzeg Wisły. Rafalski ukrywa się w ruinach aż do wkroczenia Armii Czerwonej.

W 1948 roku reżyser Jerzy Zarzycki nakręcił film zatytułowany „Robinson Warszawski”. Na skutek fali krytyki oraz ingerencji cenzury obraz został zatrzymany i poddany daleko idącym przeróbkom. Ich głównym celem było podkreślenie wymowy ideologicznej dzieła, w tym ukazanie pozytywnej roli komunistów oraz Armii Czerwonej. W 1950 roku film trafił na ekrany pod nowym tytułem „Miasto nieujarzmione”.

Autorami pierwszej koncepcji filmu byli Jerzy Andrzejewski i Czesław Miłosz. Po wprowadzeniu daleko idących zmian w scenariuszu Miłosz wycofał swoje nazwisko.

W 2002 roku odbyła się premiera jednej z wcześniejszych wersji filmu. Na podstawie analizy treści oraz czołówki można stwierdzić, że nie jest to jednak „Robinson Warszawski” w kształcie sprzed zjazdu w Wiśle.

 


Twórcy:

reżyser
Jan Zarzycki
scenariusz
Jerzy Zarzycki, Jerzy Andrzejewski
zdjęcia
Jean Isnard
scenografia
Roman Mann
montaż
Janina Niedźwiecka
muzyka
Roman Palester
obsada
Jan Kurnakowicz, Zofia Mrozowska,
Igor Śmiałowski, Jerzy Rakowiecki,
Kazimierz Sapiński, Wieniamin Trusieniew
Materiały: SD
Długość filmu: 86’

Plakaty