Ciekawe i nowatorskie ujęcie problematyki paradoksu wysoko rozwiniętej kultury niemieckiej w zestawieniu z barbarzyńskim okrucieństwem i brutalnym dążeniom narzucenia swojego dyktatu Europie i światu. Film doskonale ukazuje nastroje społeczne w pierwszych dniach po wybuchu wojny. W tytułowej roli Gabriela brawurowy Bronisław Pawlik, rozpoczynający wielką karierę aktorską. Muzyka maestra Janusza Maksymiuka.
Jest ostatni dzień sierpnia 1939 roku. Dwaj adwersarze – miłośnik ducha germańskiego, profesor Tomicki oraz znawca kultury francuskiej, profesor Dog-Leśniewski, toczą spór dotyczący możliwości wybuchu wojny. Tomicki poddaje w wątpliwość możliwość zbrojnej napaści Niemiec. Dodatkowo jego niechęć do Doga wynika z przyczyn osobistych, czysto egoistycznych, zazdrości mu lekkości pióra i powodzenia u kobiet. Wybucha wojna. Tomicki bezskutecznie próbuje zaciągnąć się do wojska. Niemcy bombardują stolicę. W czasie jednego z bombardowań, w schronie, zbliża się do swojej sąsiadki Florentyny. Postanawiają opuścić broniącą się Warszawę. Wydarzenia wojenne przybierają coraz gwałtowniejszy obrót, wokół rozgrywają się dramaty i tragedie ludzkie. Tomicki zakochuje się we Florentynie, udaje mu się też zaciągnąć do wojska, gdzie odznaczy się dużym bohaterstwem. Los krzyżuje jego ścieżki z dawnym rywalem, Dogiem-Leśniewskim. Niemiecka machina wojenna miażdży wszystko na swej drodze. Obaj byli idealiści, profesorowie, giną pod bombami.
Fragment filmu
