Jedno z najważniejszych osiągnięć w dziejach polskiej kultury, które przeszło do historii światowego kina jako pierwszy film poruszający temat obozów zagłady.
Najwybitniejszy, częściowo autobiograficzny obraz Wandy Jakubowskiej, legendarnej polskiej reżyserki, współtwórczyni przedwojennej awangardy filmowej i współorganizatorki struktur powojennej kinematografii.
Internacjonalistyczna produkcja w międzynarodowej obsadzie, w której wyróżniły się zwłaszcza Barbara Drapińska jako Marta oraz debiutująca na ekranie Aleksandra Śląska w roli okrutnej esesmanki.
Film trafił do kin w 42 krajach, m.in.: w USA, Francji, Norwegii, Szwecji, Danii, w ZSRR, i we Włoszech. „Ostatni etap” uzyskał także patronat ONZ.
Wstrząsające i poruszające autentyzmem, chwilami ocierające się o inscenizowany dokument świadectwo martyrologii więźniów obozu w Oświęcimiu.
Do obozu Oświęcim-Birkenau przybywa kolejny transport Żydów skazanych na śmierć w komorach gazowych. Jedyną ocalałą jest Marta, wybrana na stanowisko tłumaczki. Dziewczyna po raz pierwszy styka się z koszmarem obozu, gdzie śmierć i cierpienie są codziennością. Angażuje się w ruch oporu, którego centrum jest obozowy szpital. Pracujące w nim więźniarki różnych narodowości starają się w miarę swoich możliwości przeciwstawiać hitlerowskiemu terrorowi. Ich główną bronią jest solidarność, odwaga i gotowość do poświęceń. W miarę upływu czasu większość z nich ginie. Marta wraz z poznanym w obozie Tadkiem decyduje się na ucieczkę.
Część postaci pojawiających się w „Ostatnim etapie” była wzorowana na prawdziwych więźniach Oświęcimia. Autentyczna jest m.in. historia miłości i nieudanej ucieczki Marty i Tadka. Ich pierwowzorami byli Mala Zimetbaum (numer obozowy 19880) i Edward Galiński (numer obozowy 531).
Zdjęcia kręcono na terenie obozu w Oświęcimiu, wykorzystując jako rekwizyty autentyczne przedmioty (np. pasiaki) pozostałe po likwidacji obozu.
